Euskara/Capítulo 01

En Galilibros, o Wikibooks en galego.
Galilibro MANUAL DE LINGUA VASCA (Índice orixinal) modificar
  • Introdución: Presentación xeral do vasco e dos capítulos
  • Capítulo 01: Pronuncia / Demostrativos en singular / [Vocabulario (1)] / Artigo definido / Verbo "ser/estar" (1): [izan: "ser" (1)]
  • Capítulo 02: Verbo "ser/estar" (2): [izan: "ser" (2)] / [Pronomes interrogativos (0)] / [Vocabulario (2)] / Tradución da preposición "en" [(1)]
  • Capítulo 03: [Tradución da preposición "en" (2)] / Tradución da preposición "de" de pertenza (xenitivo inanimado) / [Vocabulario (3)] / Demostrativos en plural / Adxectivos [(1)]
  • Capítulo 04: [Adxectivos (2)] / Días / Meses / Números (1)
  • Capítulo 05: [Números (2)] / Expresar unha data (1)
  • Capítulo 06: [Expresar unha data (2)] / Tradución da preposición "con" / Tradución da preposición "de" de pertenza (xenitivo animado) / A hora (1)
  • Capítulo 07: [A hora (2)] / Pronomes posesivos [(1)]
  • Capítulo 08: [Pronomes posesivos (2)] / Pronomes interrogativos [(1)] / Fórmulas de cortesía [(1)] / Partes do corpo
  • Capítulo 09: A familia / Negación [partitivo en francés] / Verbo "haber/ter" [ukan] (1)
  • Capítulo 10: [Verbo "haber/ter" [ukan] (2)] / [Demostrativos co verbo ukan] / Verbos en euskara [(1)]
  • Capítulo 11: [Verbos en euskara (2)] / Verbo en pasado / Verbo en presente
  • Capítulo 12: Verbo en futuro / Nominalización
  • Capítulo 13: Algúns verbos importantes
  • Capítulo 14: Fórmulas de cortesía [(2)] / Dirección e procedencia / Facer preguntas
  • Capítulo 15: Formas perifrásticas (analíticas ou compostas) e sintéticas (simples) / Exemplos de formas sintéticas usadas habitualmente
  • Capítulo 16: Verbo "ser/estar" (3): [egon: "estar"] / Obxecto indirecto
  • Capítulo 17: Primeiro texto / [Tradución do primeiro texto]
  • Capítulo 18: Finalidade: expresar "para" + infinitivo / Segundo texto: Carrapuchiño vermello (1) / [Tradución do segundo texto (1)]
  • Capítulo 19: Segundo texto: Carrapuchiño vermello (2) / [Tradución do segundo texto (2)] / [Despedida]

Suplemento á versión orixinal


Pronuncia[editar]

En vasco tódalas letras se pronuncian e non existe o acento tónico. Porén, algunhas letras non se pronuncian coma en francés [e cómpre dar estes detalles tamén para o galego]:

  • e pronúnciase coma e pechado;
  • g pronúnciase [sempre] coma en gato;
  • j pronúnciase coma o ll en galego ou mesmo o i [ou o y nalgúns estranxeirismos];
  • u pronúnciase coma o u en galego;
  • s pronúnciase coma o x en galego;
  • x pronúnciase coma o x en galego;
  • z pronúnciase coma o s en galego;


Demostrativos en singular[editar]

hau este, esta (relacionado con aquí, acá, acó) demostrativo singular
hori ese, esa (relacionado con alí, alá, aló) demostrativo singular
hura aquel, aquela (relacionado con acolá) demostrativo singular

Colócanse tralo substantivo ó que acompañan. Se temos os seguintes nomes:

gizon home substantivo masculino
gizon varón substantivo masculino
emazte esposa substantivo feminino
emakume muller substantivo feminino
emakume femia substantivo feminino
neska filla substantivo feminino
mutil rapaz substantivo masculino
ikasle alumno substantivo masculino

entón "esta filla" pode dicirse neska hau, neska hori ou neska hura conforme o lugar onde se atope.


Artigo definido[editar]

Para comezar, cómpre saber que no euskara os substantivos, os adxectivos e os verbos están constituídos dunha raíz invariable sobre a que engaden os sufixos e que non tén xénero. Así, para dicir "o ..." ou "a ...", cómpre engadir o sufixo -a sempre que o nome non remate xa en -a. No resto dos casos non se engade nada.

neska filla [a] substantivo feminino
gizona rapaz [o] substantivo masculino

Para dicir o plural "os ..." ou "as ..." engádese o sufixo -(a)k.

  • gizonak: "os rapaces";
  • emakumeak: "as mulleres";


Pronomes persoais[editar]

ni eu pronome persoal
zu ti pronome persoal
hura el/ela pronome persoal
gu nós pronome persoal
zuek vós pronome persoal
haiek eles/elas pronome persoal

Verbo "ser/estar" (1): "ser"[editar]

naiz [ni] son [eu] verbo conxugado
zara [zu] es [ti] verbo conxugado
da [hura] é [el/ela] verbo conxugado
gara [gu] somos [nós] verbo conxugado
zarete [zuek] sodes [vós] verbo conxugado
dira [haiek] son [eles/elas] verbo conxugado
Ir ó capítulo seguinte