Linguas románicas/O latín vulgar/Fontes

Ir a:   Curso de lingua galega ····· Hª do galego ····· Exercicios de morfosintaxe ····· Exercicios de ortografía ····· Exercicios de léxico 

  A Normativa oficial do galego (na wikipedia galega) 

Non pretendemos ofrecer un catálogo exhaustivo das fontes, só pronunciar algunhas referencias de diferentes tipos de fontes empregadas para o estudo do latín vulgar:

• Escritos literarios con intención de reflectir a fala popular (Plauto, Ennio ou Terencio, escritores satíricos como Petronio).
• Escritos cristiáns de autores que rexeitaban a lingua estándar e buscaban unha expresividade máis apropiada para unha relixión proselitista (O relato de Egeria, monxa do século IV d. c. que narra a súa peregrinaxe ós santos lugares. Hidacio, de Sarreaus na Limia, bispo de Chaves, no seu Cronicon e outros como San Martiño de Dume, grandísimo reformador cos reis suevos Teodomiro e Miro, lexisladores, que dividiron Galicia en parroquias e fixeron os primeiros arquivos parroquiais, e que determinaron tanto a forma de ser dos futuros galegos, pois o carácter celta dos suevos encaixaba perfectamente coa mentalidade dos vellos celtas que xa estaban había séculos na Galicia.
• Escritos técnicos con finalidade práctica destinados ó vulgo
• Documentos diversos literarios e non literarios, redactados no último período do Imperio, cando descendera o nivel educativo dos letrados.
• Inscricións non oficiais: epitafios, graffitti (como os de Pompeia ou Herculano, que conservan anuncios, avisos, eslóganes, obscenidades,...) e as defixionum tabellae (láminas metálicas en que se expuñan conxuros máxicos).
• Escritos de gramáticos: Appendix Probi.
• Glosas de distintas datas desde o século I d. c. (Algún lector insire entre liñas ou á marxe dun texto palabras ou expresións equivalentes a outras que lle resultan de non doada comprensión, por desusadas.

Ademais destes testemuños hai que contar coa posibilidade de extraer algunha información acerca do latín do exame das propias linguas románicas. Así, comparando as denominacións de 'verde' (gal, port, it, rom, esp. verde; cat. vert), podemos chegar a supor, alomenos, que a palabra empregada no latín falado, da que proceden as anteriores voces, non tiña máis de dúas sílabas, a pesar de que a denominación latina que coñecemos polos textos latinos tiña tres (VIRIDIS). Nesta ocasión, o Appendix Probi confirma a nosa deducción: VIRIDIS NON VIRDIS. Sen embargo, en moitos casos, as fontes escritas non proporcionan tal confirmación: atendendo as variantes romances do concepto 'ser' -gal., port, esp, ser; cat. ésser/ser; fr. être; it. essere-, podemos presumir que a palabra latina en que se orixina tería tres sílabas e que a última sería -RE, fronte a forma clásica latina ESSE. Chegaremos logo á unha forma latinovulgar hipotética *ESSERE.