Saltar ao contido

Normas de estilo e ortográficas/O acento/Regras

En Galilibros, o Wikibooks en galego.
Galilibro
ORTOGRAFÍA
O alfabeto
As maiúsculas
A puntuación
e admiración
O acento
A abreviatura

1. Por norma xeral, o acento gráfico permítenos recoñecer a sílaba tónica de cada palabra. No galego só se emprega un tipo de acento gráfico, o agudo (´).

1.1 Palabras agudas

Acentúanse graficamente cando son polisílabas e rematan en vogal, vogal + n, vogal + s ou en vogal + ns.

Non se acentúan cando son monosílabas nin cando acaban en ditongo decrecente (seguido ou non de n ou s) ou noutra consoante que non sexa n ou s. Así: xa, la, fe, Xan, can, tres, amei, amou, seguiu, colleu, ademais, papeis, azuis.

1.2 Palabras graves

Levan acento gráfico cando rematan en consoante distinta de n ou s e en grupos consonánticos distintos de ns. Así: móbil, carácter, fórceps, bíceps, clímax. Tamén se acentúan as palabras graves con ditongo decrecente na última sílaba: amábeis.

En consecuencia, non se acentúan as palabras graves rematadas en vogal, vogal, + n, vogal + s, ou vogal + ns.

1.3 Palabras esdrúxulas

As palabras esdrúxulas levan sempre acento gráfico: bárbaro, mágoa, tónico.

1.4 Acentuación de i, u en hiato

As vogais i, u tónicas acentúanse graficamente cando van inmediatamente antes ou despois dunha vogal átona, para indicar que ambas vogais pertencen a sílabas distintas e que, polo tanto, forman un ditongo. Así: acentúo, aínda, baúl, Coímbra, constituíu, egoísmo, miúdo, prexuízo, ruído, etc.

Non se acentúan graficamente cando entres ambas aparece un h: prohibo.

1.5 Casos especiais de acentuación

1.5.1 O acento diacrítico

1.5.2 O verbo con pronome enclítico e cos alomorfos do artigo lo(s), la(s) Cando os verbos levan pronomes enclíticos, no tocante á acentuación gráfica compórtanse coma se fosen una soa palabra: cantará / cantara, cantaraa / cantáraa; meteuse, metéusenos; fixeron, fixéronllelo, etc. Se se utiliza a combinación verbo + alomorfo –lo do artigo, acentúase tamén coma se fose unha única palabra. As formas verbais que levan acento diacrítico mantéñeno cando van seguidas dunha forma átona do pronome: é / élle; dáo / dáme, etc.

1.5.3 Os adverbios en –mente. Palabras compostas Por se tratar de palabras graves rematadas en vogal, resulta innecesario o acento gráfico nos adverbios en –mente. Tampouco mantén o acento gráfico o primeiro termo das palabras compostas xa soldadas: fervellasverzas, vichelocrego, etc.