Normas de estilo e ortográficas/O alfabeto

En Galilibros, o Wikibooks en galego.
Galilibro
ORTOGRAFÍA
O alfabeto
As maiúsculas
A puntuación
e admiración
O acento
A abreviatura

Fonoloxia e fonetica[editar]

Os falantes ao emitiren un enunciado teñense que axustar a uns modelos ideais dos sons que se chaman fonemas, estes son minimas unidades liguisticas sin significado, abstractas e funcionan na língua como as imaxes visuais dos sons.

Fonética[editar]

E a ciência q estudia os sons para describilos dende un punto de vista físico e fisiolóxico, e decir, como se pronuncia o son e q caracteres ten.

Fonoloxía[editar]

Estudia a articulación dos sons na linguaxe com respecto o seu significado, e dcir, as diferencias fónicas com respecto a significacion.
O seu estúdio son os fonemas, e hai 26, 7 vocalicos e 19 consonanticos.
No plano escrito as unidades fonoloxicas especificas dun idioma representanse com letras ou grafemas, e a ciência que mira pola correcta escritura dos grafemas.
a ortografia: conxunto limitado das unidades gráficas dunha língua e o abecedário ou alfabeto q consta de 23 letras.
O punto de articulacion dunha palabra esta no aparato fonador,onde se produce o fonema e os organos que interveñen na sua articulación.
O modo de articulacion vem determinado pola posicion dos organos articulatórios e a sua abertura no momento de realiza-lo fonema.
A sonoridade vem determinada polas cordas vocais;si estan unidas o sair o Aire, vibran, producindo un fonema sonoro, senon un fonema xordo.

Vogais[editar]

No alfabeto GALEGO AS VOCAIS PODEN SER ABERTAS OU PECHADAS; DISTRIBUENSE ASI:
pechadas:I E U,
Abertas:A
semipechada (media) anterior /e/ posterior /o/;
semiaberta anterior /€/ posterior /Ç/.

Consoantes[editar]

AS CONSOANTES son aqueles fonemas que se producen acusticamente cando o aire atopa un obstaculo na cavidade oral. son fonemas asilabicos, pois para o formaren silaba precisan ir acompañados dunha VOGAL que e o obstaculo.
as consoantes poden ser:
SISTEMA CONSOANTICO
B:bilabial oclusiva sonora,
C:casa1ªlinguo velar oclusiva xorda.cea2ªlinguo interdental fricativa xorda.
D:Linguo dental oclusiva sonora,
F:lábio dental fricativa xorda;
G:Linguo vela oclusiva sonora;
H:Ningún fonema.
J:sh:linguo palatal fricativa xorda
K:Linguo velaroclusiva xorda.
L:Linguo alveolar liquida lateral sonora;
M:Bilabial Nasal Sonora;N:Linguo alveolar nasal
N:LINGUO ALVEOLAR NASAL SONORAñ:linguo palatal nasal sonora; nh linguo velar nasal sonora.
P:Bilabial oclusiva xorda
Q:Linguo velar oclusiva xorda;
R:linguo alveolar sonora vibrante:multiple /rr/ simple /r/
S:Linguo alveolar fricativa xorda;
T:Linguo dental oclusiva xorda;
V:Bilabial oclusiva sonora.
X:K+S:Linguo alveolar oclusiva xorda, xeo->linguo alveolar fricativa xorda.
Y: linguo palatal lateral sonora;Z:linguo interdental xorda fricativa.