Formación e orientación laboral/Organismos que interveñen nas relacións laborais

Formación e orientación laboral
← Volver a Dereitos e deberes básicos do empresario	Organismos que interveñen nas relacións laborais	Seguir con O contrato de traballo →

Os organismos que velan polo cumprimento da lexislación laboral son a administración laboral (Ministerio de Traballo e Inmigración, Consellarías de Traballo das Comunidades Autónomas, Inspección de Traballo...) e os xulgados e tribunais. Todos os aspectos relacionados co Dereito Procesual Laboral regúlaos o Texto Refundido da Lei de Procedemento Laboral, aprobado polo Real Decreto Lexislativo 2/1995, do 7 de abril.

Inspección de Traballo e Seguridade Social

A Inspección de Traballo e Seguridade Social é un órgano administrativo que controla as condicións de traballo en xeral, é dicir, a súa aplicación da normativa laboral. Este órgano está regulado pola Lei 42/1997, do 14 de novembro.

A Inspección de Traballo e Seguridade Social ten a facultade para entrar libremente nunha empresa sen notificación previa, interrogar os traballadores, esixir calquera tipo de documento, etc. Dita revisión non está suxeita a horario de ningún tipo, podendo ter lugar nun horario distinto ao da empresa. Tras unha inspección pode levantar diferentes actas xeradoras de expedientes sancionadores nos que se propoña a sanción ou sancións que se correspondan coas infraccións detectadas polo inspector de traballo.

As súas competencias básicas son:

• a vixilancia e control do cumprimento da normativa laboral vixente,
• o asesoramento de cara ao axeitado cumprimento da normativa,
• a mediación en conflitos de tipo laboral,
• a suspensión de traballos no caso de existir un risco grave e inminente de que se produza un accidente e
• a proposta de sancións polo incumprimento da normativa vixente.

Existen diversos tipos de actas de inspección:

• Actas de advertencia: por infraccións leves que non resultan en prexuízo de ninguén.
• Actas de obstrución: se o inspector de traballo constata a existencia de accións que impidan, atrasen ou obstrúan o seu labor.
• Actas de liquidación: no caso de existiren individuos descubertos á Seguridade Social.
• Actas de infracción: por transgresións da normativa laboral vixente.

Xurisdición do Social

Ante un conflito laboral, ou ben ante un de Seguridade Social, inténtase en primeiro lugar chegar a un acordo ante o Servizo de Mediación, Arbitraxe e Conciliación (SMAC) ou o órgano equivalente da Comunidade Autónoma correspondente. En caso de non se chegar a un acordo entre as partes, acódese ao órgano correspondente da Xurisdición do Social.

Esta é a estrutura da xurisdición laboral:

1. Xulgado do Social. Ámbito provincial. Coñece os procesos en materia socio-laboral, en primeira ou única estancia, segundo o caso. Exemplos son: reclamación de cantidades, despedimentos, conflitos colectivos, etc.
2. Sala do Social do Tribunal Superior de Xustiza da Comunidade Autónoma. Ámbito territorial. Ten competencia nos conflitos colectivos e sindicais que exceden do territorio provincial, pero non superan o ámbito da Comunidade Autónoma. Resolve os recursos de suplicación interpostos ás sentenzas do Xulgado do Social, cuxa interposición está suxeita a un prazo de 5 días.
3. Sala do Social da Audiencia Nacional. Ámbito nacional, con sede en Madrid. Son da súa competencia os procesos relativos á liberdade sindical ou aos conflitos e convenios colectivos que exceden o marco da Comunidade Autónoma.
4. Sala do Social do Tribunal Supremo. Ámbito nacional, con sede en Madrid. Resolve os recursos de casación que se interpoñen contra as sentenzas dos Tribunais Superiores de Xustiza e da Audiencia Nacional.

Estrutura da Seguridade Social

A Seguridade Social garante a protección de todo cidadán ante diferentes riscos ou continxencias, para o cal conta con distintos tipos de organismos que proporcionan asistencia e presentacións sociais cando é preciso. O sistema está xestionado por entidades xestoras, distintos órganos auxiliares e entidades colaboradoras.

A xestión do sistema da Seguridade Social lévana a cabo principalmente tres organismos públicos adscritos ao Ministerio de Traballo e Inmigración: o Instituto Nacional da Seguridade Social (INSS), a Tesouraría Xeral da Seguridade Social (TXSS) e mailo Instituto Social da Mariña (ISM). Estes organismos, xunto a outros órganos colaboradores, dispensan protección abondo á cidadanía ante posibles continxencias.

As entidades colaboradoras participan na xestión da Seguridade Social. Colaboran as Mutuas de Accidentes de Tráfico e Enfermidades Profesionais, as empresas e asociacións, fundacións e entidades, tanto públicas como privadas, previa inscrición nun rexistro público. As Mutuas de Accidentes de Tráfico e Enfermidades Profesionais son asociacións autorizadas polo Ministerio de Traballo e Inmigración cuxo obxectivo consiste en colaborar na xestión da seguridade social, e a lexislación atribúelles as seguintes competencias:

• xestionar as continxencias profesionais,
• colaborar na xestión da incapacidade temporal por continxencias comúns ou
• realizar actividades de prevención de riscos laborais.

As empresas colaboran coas entidades xestoras do réxime xeral pagando as prestacións económicas por incapacidade temporal e protección á familia. Estes pagamentos considéranse anticipos que posteriormente se recuperan mediante o sistema de compensación. Atopámonos con dous tipos ben diferenciados de colaboración por parte dunha empresa:

• Obrigatoria.
  • Pagamento da prestación económica de incapacidade.
  • En caso de desemprego parcial, realiza o pagamento por conta do INEM.
• Voluntaria. De acordo coa Orde do 25 de novembro de 1966, son requisitos contar con máis de 250 empregados, dispoñer de instalacións axeitadas, etc.
  • Prestacións de asistencia sanitaria, incapacidade temporal e recuperación.
  • Prestacións económicas por incapacidade temporal derivada de enfermidade común ou accidente non laboral.

Organismos competentes en prevención de riscos laborais

A responsabilidade de velar pola saúde dos traballadores recae no empresario, que ten para iso que levar a cabo cantas accións preventivas e de protección sexan precisas, pero é a Administración Pública quen vela polo cumprimento eficaz da normativa. O Ministerio de Traballo e Inmigración debe promover e asesorar tecnicamente na materia, vixiar e controlar que se cumpre a normativa e impoñer, se é o caso, sancións por incumprimentos. Os organismos competentes en prevención de riscos laborais son os seguintes:

• Instituto Nacional de Seguridade e Hixiene. Órgano científico-técnico con sede central en Madrid, con facultade para formar e informar en materia de prevención de riscos laborais, ademais de asesorar en cuestións técnicas na aplicación das actuacións preventivas.
• Comisión Nacional de Seguridade e Saúde. Organismo de carácter consultivo que está integrado por representantes de cada Comunidade Autónoma. Asesora as Administracións Públicas.
• Axencia Europea para a Seguridade e Saúde no Traballo. Ocúpase de identificar, clasificar e tratar a información en materia de prevención de riscos laborais, constituíndo unha rede europea. Ten sede en Bilbao.

Formación e orientación laboral
← Volver a Dereitos e deberes básicos do empresario	Organismos que interveñen nas relacións laborais	Seguir con O contrato de traballo →