Euskara/Capítulo 17

En Galilibros, o Wikibooks en galego.
Galilibro MANUAL DE LINGUA VASCA (Índice orixinal) modificar
  • Introdución: Presentación xeral do vasco e dos capítulos
  • Capítulo 01: Pronuncia / Demostrativos en singular / [Vocabulario (1)] / Artigo definido / Verbo "ser/estar" (1): [izan: "ser" (1)]
  • Capítulo 02: Verbo "ser/estar" (2): [izan: "ser" (2)] / [Pronomes interrogativos (0)] / [Vocabulario (2)] / Tradución da preposición "en" [(1)]
  • Capítulo 03: [Tradución da preposición "en" (2)] / Tradución da preposición "de" de pertenza (xenitivo inanimado) / [Vocabulario (3)] / Demostrativos en plural / Adxectivos [(1)]
  • Capítulo 04: [Adxectivos (2)] / Días / Meses / Números (1)
  • Capítulo 05: [Números (2)] / Expresar unha data (1)
  • Capítulo 06: [Expresar unha data (2)] / Tradución da preposición "con" / Tradución da preposición "de" de pertenza (xenitivo animado) / A hora (1)
  • Capítulo 07: [A hora (2)] / Pronomes posesivos [(1)]
  • Capítulo 08: [Pronomes posesivos (2)] / Pronomes interrogativos [(1)] / Fórmulas de cortesía [(1)] / Partes do corpo
  • Capítulo 09: A familia / Negación [partitivo en francés] / Verbo "haber/ter" [ukan] (1)
  • Capítulo 10: [Verbo "haber/ter" [ukan] (2)] / [Demostrativos co verbo ukan] / Verbos en euskara [(1)]
  • Capítulo 11: [Verbos en euskara (2)] / Verbo en pasado / Verbo en presente
  • Capítulo 12: Verbo en futuro / Nominalización
  • Capítulo 13: Algúns verbos importantes
  • Capítulo 14: Fórmulas de cortesía [(2)] / Dirección e procedencia / Facer preguntas
  • Capítulo 15: Formas perifrásticas (analíticas ou compostas) e sintéticas (simples) / Exemplos de formas sintéticas usadas habitualmente
  • Capítulo 16: Verbo "ser/estar" (3): [egon: "estar"] / Obxecto indirecto
  • Capítulo 17: Primeiro texto / [Tradución do primeiro texto]
  • Capítulo 18: Finalidade: expresar "para" + infinitivo / Segundo texto: Carrapuchiño vermello (1) / [Tradución do segundo texto (1)]
  • Capítulo 19: Segundo texto: Carrapuchiño vermello (2) / [Tradución do segundo texto (2)] / [Despedida]

Suplemento á versión orixinal


Irakurgaia[editar]

euskara galego categoría gramatical
irakurgaia lectura (o que se le) substantivo feminino
lagun amigo; amiga substantivo e adxectivo
zahar vello (de hai tempo) adxectivo
nahiko de abondo /
suficiente /
bastante /
ben /
moi /
abondo
adverbio /
adverbio (e adxectivo invariable) /
adverbio (e adxectivo invariable) /
adverbio /
adverbio /
adverbio
diferente diferente adxectivo invariable
indar forza substantivo feminino
ordea porén /
pola contra /
polo contrario /
por outro lado /
por outra banda /
en cambio
conector:
locución adverbial
ou conxuntiva
gutxi pouco; pouca adxectivo e adverbio
berriz porén /
pola contra /
polo contrario /
por outro lado /
por outra banda /
en cambio
conector:
locución adverbial
ou conxuntiva
luze longo; longa adxectivo e adverbio
serio serio; seria adxectivo
lotsagabea sarillo /
desvergoñado; desvergoñada /
desvergonzado; desvergonzada /
descarado; descarada /
insolente
substantivo masculino
adxectivo e substantivo /
adxectivo e substantivo /
adxectivo e substantivo /
adxectivo invariable e substantivo
erre fumar verbo
nahi ukan querer verbo (modal)
tabako tabaco substantivo masculino
zigarro pito (de tabaco) /
cigarro
substantivo masculino
galdetu preguntar /
pedir
verbo
ere tamén adverbio
esan dicir verbo
hor adverbio
erosi mercar /
comprar
verbo
diru diñeiro /
cartos
substantivo masculino /
substantivo masculino plural
ezin ukan non poder locución verbal
haserre enfadado; enfadada /
anoxado; anoxada /
furioso; furiosa
adxectivo
bakarrik só ("sen compaña" e "únicamente") adverbio
pakete paquete substantivo masculino
gehiago máis adverbio
balio ukan valer verbo
erantzun responder verbo
beste[a(k)] outro [o] adxectivo (e substantivo)
jenio carácter /
xenio
substantivo masculino
txar mao; má /
malo; mala /
malvado; malvada
adxectivo
honela así adverbio
tori toma exclamación verbal conxugada
bada pois /
entón ("xa que logo")
adverbio
agertu aparecer verbo
tabako-denda estanco substantivo masculino
honek du aurpegia! que espabilado! ["aurpegia" = cara] interxección
berriz de novo /
outra vez
locución adverbial
orain agora adverbio
oso moi adverbio
sua fogo /
lume
substantivo masculino
benetan de verdade locución adverbial
gogora pensar verbo

Pello eta Paskual lagun zaharra dira. Laguna dira, bai, baina nahiko diferenteak. Pello handia da eta indarra du, Paskual, ordea, txikia da eta indar gutxi du. Pellok ez du ilerik buruan; Paskualek, berriz, ile luzea du. Pello gizon serioa da; Paskual, ordea nahiko lotsagabea da.

Paskualek erre nahi du baina ez du tabakorik

  • Kaixo, laguna! Ba duzu zigarrorik? -galdetzen dio Pellori.

Pellok ere ez du zigarrorik.

  • Barkatu, Paskual -esaten dio- baina nik ere ez dut. Hor badute. Joan eta erosi.

Paskualek ez du dirurik.

  • Ezin dut erosi -esaten du- ,dirurik ere ez dut...
  • Zenbat nahi duzu? -galdetzen dio lagunak nahiko haserre.
  • Hamar duro bakarrik. Nahikoa izango da. Zigarro paketeak ez du gehiago balio -erantzuten dio besteak.

Pellok dirua ematen dio Paskuali, baina jenio txarra du eta honela esaten dio:

  • Tori, bada, dirua. Zigarroak erosi eta ez agertu hemen gehiago!

Paskual takako-dendara joan da.

  • Honek du arpegia! -esaten du Pellok

Bi minuto pasa dira eta hor da berriz gure gizona.

  • Zer nahi duzu orain, -galdetzen dio Pellok oso haserre.
  • Sua... -erantzuten dio Paskualek.

Benetan aurpegi gogora du Paskualek.


Lectura[editar]

Pello ("Pedro") e Pascual son vellos amigos. Son amigos, si, pero bastante diferentes. Pello é grande e ten forza; Pascual, en cambio, é pequeno e ten pouca forza. Pello non ten cabelos na cabeza; Pascual, polo contrario, ten os cabelos longos. Pello é un home serio; Pascual, en cambio, (é) ben sarillo.

Pascual quere fumar pero non ten tabaco.

  • Ola, amigo! Tes pitos? -pregúntalle a Pello.

Pello xa non ten máis pitos.

  • Síntoo, Pascual -dille el-, non che teño. Alí [si que] teñen. Vai e compra.

Pascual non ten cartos.

  • Non podo mercar -dille-, xa non teño cartos.
  • Canto queres? -pregúntalle o amigo bastante enfadado.
  • Só dez pesos. Iso será abondo. A paquete de pitos non vale máis -respóndelle o outro.

Pello dálle os cartos a Pascual, pero ten mal carácter e dille así:

  • Toma os cartos entón. Merca os pitos e non aparezas máis por aquí!

Pascual vai á tenda de tabaco.

  • Que espabilado! -di Pello.

Pasan dous minutos e o noso home está alí outra vez máis.

  • Que queres agora? -pregúntalle Pello moi enfadado.
  • Lume... -responde Pascual

Pascual ten de verdade moito morro.


Ir ó capítulo seguinte