Curso de lingua galega/O persoal/Átono/Colocación

Curso de L. Galega

Gramática

Primeiras normas O alfabeto As vogais Recoñecer a abertura media As consoantes A gheada O seseo A acentuación O substantivo Masculino e feminino Singular e plural O Adxectivo A gradación Os determinantes O artigo O demostrativo O posesivo O numeral O indefinido O relativo O persoal O persoal tónico O persoal átono Pron. de solidariedade "Te" e "che" "Llo" e "llelo" Colocación O adverbio Nexos A preposición A conxunción Construcións comparativas A interxección O verbo Verbos regulares Paradigma Morfemas VV. regulares con alternancia Verbos Irregulares Paradigma Facer dicir e haber Pór, dar e saber Ser, estar e ir Valer, poder e querer Ver, vir e ter O participio O infinitivo conxugado As perífrases

Historia da lingua

Formación O substrato Romanización e latinización Concepto de lingua romance O latín vulgar Fontes Do clásico ó vulgar O latín da Hispania Listado de linguas románicas Exemplo O superestrato Substrato cultural O adstrato A Idade Media Os séculos escuros A ilustración O Rexurdimento Ata a Guerra Civil A ditadura franquista A democracia

Ir a: Exercicios sobre colocación do persoal
Ir a:   Curso de lingua galega ····· Hª do galego ····· Exercicios de morfosintaxe ····· Exercicios de ortografía ····· Exercicios de léxico 

  A Normativa oficial do galego (na wikipedia galega) 

Por regra xeral, o pronome vai colocado sempre detrás do verbo e pegado a el.

Pronome ben colocado	Pronome mal colocado
Gustoume a película	A película me gustou
Onte vinte pola rúa	Onte te vin pola rúa

Hai determinadas palabras que, precedendo ao pronome, fan que o pronome se coloque diante do verbo. Neste caso o pronome non vai pegado ao verbo. Estas palabras son:

• As que marcan subordinación: que (aínda que, sempre que, posto que, xa que, ...) se ...
  

Pronome ben colocado	Pronome mal colocado
Dixo que te vira onte	Dixo que vírate onte
Se llo regalas, terás un premio	Se regálasllo, terás un premio

• Os adverbios de negación e afirmación, sempre que actúen sobre o verbo en cuestión (non, nunca, xamais, si, tamén)
  

Pronome ben colocado	Pronome mal colocado
Non o vin	Non vino
Si o vin	Si vino
Non1, vino	Non1, o vin
Si1, vino	Si1, o vin

Apuntamento 1: Nestes casos non hai atracción do persoal a antes do verbo pois o adverbio non actúa sobre este. Obsérvese que a oración do verbo precedido por "non," é afirmativa. O mesmo acontece con "si,"

• Os adverbios de dúbida (quizais, tal vez, seica, disque)
  

Pronome ben colocado	Pronome mal colocado
Quizais che pregunte mañá a lección	Quizais pregúnteche mañá a lección
Seica te veu ver teu pai	Seica veute ver teu pai

• Algúns outros adverbios: xa, só, ben, mal, axiña, aínda, máis, menos, velaquí, velaí, en seguida, deseguida, sempre, algures, cedo, igual ('do mesmo xeito'), peor, mellor, tarde,...
  

Pronome ben colocado	Pronome mal colocado
Xa cho dixo aquela rapaza	Xa díxocho aquela rapaza
Só llo contei á miña sogra	Só conteillo á miña sogra
Sempre te estás a meter comigo	Sempre estaste a meter comigo
Aínda cho pedín o outro día	Aínda pedincho o outro día
Máis nos valería marchar	Máis valeríanos marchar
Aquí o tes	Aquí telo

• Con algúns adverbios é posible tanto a anteposición como a posposición. A escolla dunha ou doutra depende da secuencia. Son estes adverbios: aquí, alí, aí, alá, acá, aló, acó, acolá, así, logo, agora, sequera....
  

Anteposición	Posposición
Aquí o tes	Aquí haiche moita froita
Así pásao mellor	Así cho dixo?
Agora cho dou	Agora chámanlle a marquesiña

• Os pronomes interrogativos: onde, cando, canto, como.
  

Pronome ben colocado	Pronome mal colocado
Canto lle deches ... ?	Canto décheslle ... ?

• Algúns indefinidos: Estes indefinidos son: ninguén, nada, ningún, algo, alguén, ambos, bastante, calquera, entrambos, mesmo, todo. Outros indefinidos non provocan polo xeral a anteposición, se ben nalgún contexto pode ocorrer: algún, outro, un, os mais, os demais, moi, pouco, tal, tanto, tan. Hai tres indefinidos que nunca provocan a anteposición do pronome: cada, varios, certo.
  

Pronome ben colocado	Pronome mal colocado
Ninguén mo dixo	Ninguén díxomo
Nada che debo	Nada déboche

• Nalgúns casos o pronome pode ir diante ou detrás:

• Cando o precede unha preposición.
  

Pronome ben colocado
Para dicirlle iso cómpre valor Para lle dicir iso cómpre valor

• Nas perífrases verbais pode ir a carón do verbo principal (téñoche que dicir), despois da conxunción ou preposición (teño que che dicir) ou detrás do infinitivo (teño que dicirche)
  

Pronome ben colocado	Pronome mal colocado
Teñoche que dar unha boa noticia Teño que che dar unha boa noticia Teño que darche unha boa noticia	Che teño que dar unha boa noticia

Tamén hai anteposición

• Nas oracións desiderativas.
  

Pronome ben colocado	Pronome mal colocado
O demo te leve!	O demo lévete!
Mal raio te parta!	Mal raio pártate!

• Cando un membro do enunciado como obxecto directo se despraza para o comezo.
  

Pronome ben colocado	Pronome mal colocado
Unha verdade vos digo	Unha verdade dígovos

Ás veces a colocación depende do significado:

• No caso de logo.
  

Logo = despois	Logo = axiña
Logo acompáñote	Logo te acompaño

Ir a:   Curso de lingua galega ····· Hª do galego ····· Exercicios de morfosintaxe ····· Exercicios de ortografía ····· Exercicios de léxico 

  A Normativa oficial do galego (na wikipedia galega) 
Ir a: Exercicios sobre colocación do persoal