Curso de lingua galega/O persoal/Átono/Colocación

En Galilibros, o Wikibooks en galego.

Curso de L. Galega

Gramática

Historia da lingua

Ir a: Exercicios sobre colocación do persoal
Ir a:   Curso de lingua galega ····· Hª do galego ····· Exercicios de morfosintaxe ····· Exercicios de ortografía ····· Exercicios de léxico 

  A Normativa oficial do galego (na wikipedia galega) 


Por regra xeral, o pronome vai colocado sempre detrás do verbo e pegado a el.

Pronome ben colocado Pronome mal colocado
Gustoume a película A película me gustou
Onte vinte pola rúa Onte te vin pola rúa



Hai determinadas palabras que, precedendo ao pronome, fan que o pronome se coloque diante do verbo. Neste caso o pronome non vai pegado ao verbo. Estas palabras son:

  • As que marcan subordinación: que (aínda que, sempre que, posto que, xa que, ...) se ...


Pronome ben colocado Pronome mal colocado
Dixo que te vira onte Dixo que vírate onte
Se llo regalas, terás un premio Se regálasllo, terás un premio



  • Os adverbios de negación e afirmación, sempre que actúen sobre o verbo en cuestión (non, nunca, xamais, si, tamén)


Pronome ben colocado Pronome mal colocado
Non o vin Non vino
Si o vin Si vino
Non1, vino Non1, o vin
Si1, vino Si1, o vin



Apuntamento 1: Nestes casos non hai atracción do persoal a antes do verbo pois o adverbio non actúa sobre este. Obsérvese que a oración do verbo precedido por "non," é afirmativa. O mesmo acontece con "si,"


  • Os adverbios de dúbida (quizais, tal vez, seica, disque)


Pronome ben colocado Pronome mal colocado
Quizais che pregunte mañá a lección Quizais pregúnteche mañá a lección
Seica te veu ver teu pai Seica veute ver teu pai



  • Algúns outros adverbios: xa, só, ben, mal, axiña, aínda, máis, menos, velaquí, velaí, en seguida, deseguida, sempre, algures, cedo, igual ('do mesmo xeito'), peor, mellor, tarde,...


Pronome ben colocado Pronome mal colocado
Xa cho dixo aquela rapaza Xa díxocho aquela rapaza
llo contei á miña sogra Só conteillo á miña sogra
Sempre te estás a meter comigo Sempre estaste a meter comigo
Aínda cho pedín o outro día Aínda pedincho o outro día
Máis nos valería marchar Máis valeríanos marchar
Aquí o tes Aquí telo



  • Con algúns adverbios é posible tanto a anteposición como a posposición. A escolla dunha ou doutra depende da secuencia. Son estes adverbios: aquí, alí, aí, alá, acá, aló, acó, acolá, así, logo, agora, sequera....


Anteposición Posposición
Aquí o tes Aquí haiche moita froita
Así pásao mellor Así cho dixo?
Agora cho dou Agora chámanlle a marquesiña



  • Os pronomes interrogativos: onde, cando, canto, como.


Pronome ben colocado Pronome mal colocado
Canto lle deches ... ? Canto décheslle ... ?



  • Algúns indefinidos: Estes indefinidos son: ninguén, nada, ningún, algo, alguén, ambos, bastante, calquera, entrambos, mesmo, todo. Outros indefinidos non provocan polo xeral a anteposición, se ben nalgún contexto pode ocorrer: algún, outro, un, os mais, os demais, moi, pouco, tal, tanto, tan. Hai tres indefinidos que nunca provocan a anteposición do pronome: cada, varios, certo.


Pronome ben colocado Pronome mal colocado
Ninguén mo dixo Ninguén díxomo
Nada che debo Nada déboche



  • Nalgúns casos o pronome pode ir diante ou detrás:
  • Cando o precede unha preposición.


Pronome ben colocado
Para dicirlle iso cómpre valor

Para lle dicir iso cómpre valor



  • Nas perífrases verbais pode ir a carón do verbo principal (téñoche que dicir), despois da conxunción ou preposición (teño que che dicir) ou detrás do infinitivo (teño que dicirche)


Pronome ben colocado Pronome mal colocado
Teñoche que dar unha boa noticia

Teño que che dar unha boa noticia
Teño que darche unha boa noticia

Che teño que dar unha boa noticia



Tamén hai anteposición

  • Nas oracións desiderativas.


Pronome ben colocado Pronome mal colocado
O demo te leve! O demo lévete!
Mal raio te parta! Mal raio pártate!



  • Cando un membro do enunciado como obxecto directo se despraza para o comezo.


Pronome ben colocado Pronome mal colocado
Unha verdade vos digo Unha verdade dígovos


Ás veces a colocación depende do significado:

  • No caso de logo.


Logo = despois Logo = axiña
Logo acompáñote Logo te acompaño





Ir a:   Curso de lingua galega ····· Hª do galego ····· Exercicios de morfosintaxe ····· Exercicios de ortografía ····· Exercicios de léxico 

  A Normativa oficial do galego (na wikipedia galega) 
Ir a: Exercicios sobre colocación do persoal